In het kader van Open Monumentendag 2018 heb ik meegewerkt aan de teksten voor het programmaboekje. Ik nam hier voornamelijk het religieuze erfgoed voor mijn rekening.
Gouwekerk
In de laatste zwierige bocht van de Gouwe staat de elegante neogotische Gouwekerk. Op het pleintje voor de kerk stonden ooit woonhuizen waarachter de eerste Sint Josef kerk – zoals deze oorspronkelijk heette – verscholen ging. Net als bij de verderop gelegen Oudkatholieke kerk ontwikkelde zich in de loop van de eeuwen een schuilkerk op deze plek, nadat de franciscaanse pater Gregorius Simpernel vanuit Luik naar Gouda was gekomen om verloren terrein terug te winnen. Vanaf de 18e eeuw stond er een kerk met barokke interieur, die in 1876 tevoorschijn kwam.
In 1902 maakte de bekende Goudse architect en aannemer C.PW. Dessing het ontwerp voor een nieuwe kerk, waarbij hij teruggreep naar de middeleeuwse hoogtijdagen van de katholieke kerk door de gotische stijl te gebruiken.
Het meest opvallende element is de spitse toren die sindsdien het silhouet van Gouda domineert. De houten toren overkapt de kruising van het middenschip met de dwarsbeuken, wat bekend staat als de viering en als centrale plek voor de katholieke mis dient.
Twee enigszins verschillende traptorens flankeren de fraaie voorgevel waar allerlei gotische details in te herkennen zijn zoals driepassen, kruisbloemen en pinakels. Aan weerszijde van het centrale venster staan onder een baldakijn Maria en Jozef. De laatste is herkenbaar aan de lelie in zijn hand waarmee hij symbolisch de maagdelijkheid van Maria respecteert.
Het interieur van de kerk is ongepleisterd gelaten, zodat de gebruikte bouwmaterialen goed tot hun recht komen en waardoor het geheel een feestelijk uitstraling heeft. De vensters in het koor zijn destijds, net als in de Sint Janskerk, door parochianen en katholieke verenigingen geschonken.
In de jaren zestig bleek de kerk te groot voor het steeds kleiner wordende aantal parochianen en verhuisde men naar de nieuwe Jozefkerk aan het Aalbersplein. Vanaf 1979 kwam de Gouwekerk onder het beheer van de Stichting Johan Maasbach Wereldzending. Inmiddels zijn zij ook genoodzaakt geweest om de kerk te verkopen, zodat de kerk mogelijk wordt omgebouwd tot hotel.