Voor de serie Blokboek Geschiedenis van Educatieve Uitgeverij Kinheim heb ik de teksten herschreven, waarbij de kenmerkende aspecten het uitgangspunt waren.
Heer der Nederlanden
Vlaanderen was dankzij de scheepvaart en de handel in de 15e eeuw het belangrijkste gewest van de Nederlanden geworden. Een gewest is een oud woord voor provincie. In steden als Gent en Brugge werd veel geld verdiend waardoor de inwoners er rijker waren dan in de meeste andere gewesten. De belastingen leverde de graaf van Vlaanderen veel geld op.
In de 15e eeuw was Filips de Goede graaf van Vlaanderen. Hij was onder andere ook hertog van Brabant en Limburg, hertog van Luxemburg en graaf van Holland en Zeeland. Daarnaast was hij ook nog eens hertog van Bourgondië. Alle gebieden waar hij macht had, lagen tussen Frankrijk en het Duitse Rijk in. En hoewel hij geen koning of keizer was, was hij misschien veel machtiger dan zijn beide buren, want hij heerste over de rijkste gebieden van Europa.
In die tijd kon je als graaf of hertog je macht vergroten door gebieden te veroveren of door te zorgen dat jouw kinderen trouwden met de kinderen van een andere hertog of graaf. Als je dat slim deed kon je macht krijgen over nieuwe gebieden. Op deze manier kwamen steeds meer gewesten in handen van de hertog van Bourgondië. Zij begonnen daarom zichzelf heer der Nederlanden te noemen. Zo leek het alsof men over één groot gebied regeerde.
Keizer Karel V
In het jaar 1500 werd in Gent een nieuwe heer der Nederlanden geboren. Door toevallige gebeurtenissen werd hij ook koning van Spanje en keizer van het Duitse Rijk. Zijn naam was Karel van Habsburg en hij was nog geen twintig jaar oud toen hij als keizer Karel V deze zware taak op zijn schouders kreeg.
Karel V was graag in de Nederlanden, maar hij was ook veel onderweg. Hij wilde namelijk het grote rijk waarvan hij de baas geworden was bij elkaar houden. Alle Europese landen onder één keizer, net als Karel de Grote dat had gedaan. Hij voerde daarom continu oorlog tegen Frankrijk en het Ottomaanse rijk. Ook veroverde zijn leger een deel van Italië. In 1548 besloot Karel V zijn zeventien Nederlandse gewesten los te maken van het Duitse Keizerrijk. Zij hadden allemaal voortaan één en dezelfde landsheer.
Ontevreden
Deze oorlogen kostten veel geld en de inwoners van de rijke Nederlandse gewesten betaalden daarvoor belastingen. Vooral de steden moesten veel geld opbrengen, maar kregen daarvoor nauwelijks privileges meer. De stadsbestuurders waren daar zeer ontevreden over. Karel kreeg in de Nederlanden ook te maken met een ontevreden adel. Vroeger hadden zij de macht, maar Karel wilde hun macht inperken.
In de Raad van State mocht de adel hem advies geven over belangrijke zaken, maar Karel nam steeds vaker alleen beslissingen. Ook liet hij zich liever bijstaan door ambtenaren, die in de Geheim Raad zaten. Zij adviseerden hem over nieuwe wetten en controleerden meteen of deze wetten uitgevoerd werden. Een taak die vroeger door de adel werd gedaan. Verder beheerde de Raad van Financiën de schatkist en controleerden de ambtenaren alle inkomsten en uitgaven. Zo hield Karel V de adel en de steden in de gaten.